شب بود و نهیب باد و طوفان می کوفت در اطاق با مشت
رگبار به شیشه های الوان خوش ضرب گرفته با سرانگشت
تصویر چراغ پشت شیشه هی شعله کشیده باد می کشت
هم شوق به دل مرا و هم بیم
هذیان دل – بند 33
استاد زنده یاد سید محمد حسین بهجت متخلص به شهریار ، بی تردید توانمندترین شاعر روزگار ماست . بقول مرتضی کیوان : « ... می توان او را تاج افتخار ادبیات قرن اخیر دانست . » و نیز سخن استاد دکتر منوچهر مرتضوی شنیدنی است که : « ... بنده شهریار را نه تنها بزرگترین شاعر معاصر ایران بلکه آخرین قله ی رفیع شعر سنتی و شعر کلاسیک فارسی و بزرگترین شاعر ترکی گوی قلمرو شعر ترکی می دانم ... » . درجه اعتبار او در قیاس با شاعران این روزگار ممتاز می باشد و در کل تاریخ ادبیات منظوم ایران میتوان شهریار را در ردیف شاعران طراز دوم در شمار آورد و تنها بزرگانی چون : حافظ - سعدی - نظامی و فردوسی را در جایگاهی برتر از وی برنشاند . و شاید به جرات بتوان ادعا کرد در سده های پس از مولانا جامی عرصه ی ادبیات ایران شاعری همطراز شهریار بخود ندیده . جز شمار بسیاری از غزلیات وی که قالب غزل را دراوج لطافت و زیبایی پاس می دارند ، شاهکارهایی نظیر : هذیان دل – روح پروانه – دو مرغ بهشتی - در جستجوی پدر – ای وای مادرم – ساز من و خاطره هایش و در زبان ترکی آثار جاویدانی چون : سهندیه – حیدر بابایه سلام – یالان دونیا – خان ننه و ... از او چهره ای تکرارنشدنی در شعر می پردازند . بیست و هفتم شهریور سالروز رحلت آن یگانه ی روزگار بعنوان روز شعر و ادب نامگذاری شده و چه انتخاب بجا و درستی !
نگاهی کوتاه به زندگی استاد با تلخیص بسیار از کتاب :
به همین سادگی و زیبایی / یادنامه ی استاد سید محمدحسین شهریار / به اهتمام : جمشید علیزاده / نشر مرکز / چاپ اول 1374 نقل میگردد :
شهریور 1285 – تولد ، تبریز ، یازارچه میرزا نصرالله ( چای قیراغی ) / به تصریح مکرر شهریار ، تولد او در 1285 شمسی بوده ولی شناسنامه اش را با تاریخ تولد 1283 گرفته اند / 1288 – مهاجرت خانواده به قریه ی خشکناب به علت انقلابات تبریز / 1290 – آغاز تحصیلات ابتدایی در مکتب قریه ( گلستان و نصاب ) پیش آقا ملا محمدباقر و ملا ابراهیم ، آشنایی با قرآن و دیوان حافظ / 1291 – بازگشت خانواده به تبریز / 1292 – سرودن اولین شعر فارسی : من گنهکار شدم وای به من مردم آزار شدم وای به من / 1299 – چاپ چند غزل با تخلص بهجت در مجله ی ادب مدرسه ی متوسطه تبریز / 29 اسفند 1299 ورود به تهران ، اقامت در منزل اکرم السلطنه خواهر محمدعلی شاه قاجار / 1300 ورود به دارالفنون جهت تکمیل تحصیلات متوسطه / تغییر تخلص از بهجت به شهریار با تفال از دیوان حافظ / 1302 آغاز شیفتگی و عاشقی / 1303 ورود به مدرسه ی عالی طب با اصرار پدر / 1308 چاپ مثنوی روح پروانه ( جیبی ) / 1308 فوت سید ابوالقاسم شهیار صمیمی ترین دوستش / 1308 جدایی از معشوق در تعاقب خوابی که دیده بود ، بحران شدید روحی ، رها کردن تحصیل طب در ترم آخر / 1310 چاپ دیوان شهریار ( جیبی ، 196 ص ) با مقدمه ی ملک الشعرا بهار – سعید نفیسی – پژمان بختیاری / 1310 اشتغال در اداره ی ثبت اسناد و املاک / 1311 انتقال به نیشابور و ملاقات با کمال الملک در حسین آباد نیشابور و اقامت ده روزه در منزل وی / 1312 انتقال به مشهد / 1313 فوت پدر ( سید اسماعیل موسوی مشهور به حاج میرآقا خشکنابی مدفون در قم / 1314 بازگشت به تهران ، تجدید چاپ دیوان شهریار / 1315 استخدام در بانک کشاورزی و پیشه و هنر / حدود 1317 سفر به بارفروش مازندران با امیری فیروزکوهی جهت دیدار با نیما یوشیج ( در این سفر نیما او را نمی پذیرد ) / 1318 اوج بحران های روحی / حدود 1321 دیدار با نیما در تهران / 1328 چاپ جلد اول دیوان با عنوان شهریار 1 غزلیات ، رباعیات ، قطعات با مقدمه ی علی زهری ( این کتاب در سال 1333 منتشر می شود ) / 1328 معافیت از خدمت دولت ( بانک کشاورزی ) به تصویب نخست وزیر وقت / 30 – 1329 سرودن منظومه ی حیدر بابایه سلام به تاثیر حضور مادر و تجدید خاطرات کودکی / 31 تیر 1331 فوت مادر ( کوکب خانم ) در تهران ، مدفون در قم / 1332 بازگشت به تبریز / 25 مرداد 1332 ازدواج با یکی از خویشاوندان ( عزیزه عبدالخالقی ، آموزگار دبستان ) / 1332 چاپ حیدر بابایه سلام در تبریز / 1333 چاپ منتخب آثار شهریار توسط نشریه ی مهرگان / 1333 تولد اولین فرزند شهرزاد / 1334 آغاز کتابت قرآن و آغاز انزوا / 1335 چاپ جلد دوم دیوان با عنوان شهریار 2 مثنوی ها ، قصیده ها و اشعار متفرقه در تهران / 1335 اشتغال مجدد در بانک کشاورزی و پیشه و هنر به علت تنگی معیشت / 1335 چاپ جلد سوم دیوان با عنوان شهریار 3 مکتب شهریار در تهران / تولد سومین فرزند مریم ( فرزند دومش در 15 روزگی فوت کرد ) / 1336 چاپ جلد چهارم دیوان با عنوان شهریار 4 افسانه شب و سایر آثار در تهران / اسفند 1337 نامگذاری روز 16 اسفند به نام روز شهریار در تاریخ آذربایجان از طرف وزارت فرهنگ وقت و تجلیل از او / 1338 تولد چهارمین فرزند هادی / 1343 سفر به خشکناب و سرودن جلد دوم حیدر بابایه سلام / 10 خرداد 1344 بازنشستگی از بانک کشاورزی و پیشه و هنر / 1345 سرودن شعر سهندیه در جواب بولود قره چورلو سهند شاعر آذربایجانی / 1346 چاپ جلد دوم حیدر بابا با مقدمه ی استاد دکتر منوچهر مرتضوی در تبریز / 1346 اصرار به قبول ریاست کتابخانه ی پهلوی و مهاجرت به تهران از طرف رژیم و امتناع او / تیر 1346 چاپ دیوان با عنوان کلیات دیوان شهریار مجموعه پنج جلدی در تبریز / 1348 اعطای درجه ی استاد افتخاری به او از طرف دانشگاه تبریز و تجلیل از وی در سالن شیر و خورشید تبریز / خرداد 1349 چاپ جلد دوم دیوان با عنوان کلیات دیوان شهریار ، جلد دوم در تبریز / 1350 ترجمه ی اشعاری از او به زبان فرانسه / 1351 انتشار کتاب آذری تورکجه سی ( ترکی آذری ) تالیف پروفسور محرم ارگین در ترکیه ( در این کتاب منظومه ی حیدر بابایه سلام به عنوان معتبرترین سند زبان ترکی آذری نقل و مورد ارزیابی قرار گرفته است ) / دی 1352 مهاجرت به تهران و اقامت در امیر آباد / بهمن 1353 فوت همسر ( عزیزه خانم ) ، مدفون در قم / تابستان 1356 بازگشت به تبریز و انزوا / چاپ اشعار ترکی با عنوان شهریارین آذربایجان دیلینده اثرلری به کوشش یحیی شیدا در تبریز / 1363 برپایی کنگره ی بزرگداشت استاد سید محمدحسین شهریار به مناسبت هشتادمین سالکرد تولد او در تالار وحدت دانشگاه تبریز / 16 خرداد 1366 دیدار با استاد ه . الف . سایه و استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی ( م . سرشک ) در تبریز / 29 تیر 1366 دیدار با آیت الله خامنه ای ( رییس جمهور وقت ) در راس جمعی از شاعران آذربایجانی در استانداری تبریز / 19 آذر 1366 آغاز بیماری / 9 مرداد 1367 شدت بیماری و انتقال به بیمارستان مهر تهران / 27 شهریور 1367 فوت ، ساعت 45 / 6 بامداد ، بیمارستان مهر تهران ، طبقه پنجم ، اتاق 513 / 29 شهریور 1367 پیش از ظهر دفن در مقبرةالشعرای تبریز با تشییع بیش از چهل هزار نفر ، اعلام عزای عمومی در آذربایجان .برای دیدن متن کامل قطعاتی از بهترین های استاد ، روی عنوان ها کلیک کنید .
قطعات ترکی :
یا هیچ چیز . (ژرژ باتای)
2 - چیز واقعی وجود ندارد ، فقط
شیوه ی دیدن وجود دارد . (فلوبر)
3 - چیزی بنام پدیده ی اخلاقی وجود
ندارد ، آنچه هست : تفسیر اخلاقیِ
پدیده هاست . (نیچه)
4 - ادبیات وسیله ای است که توسط تخیل به ما امکان کاملتر و دقیق تر و غنی تر و هوشیارتر زیستن را می دهد . ( لارنس پرین )
5 - دریافت زیباییِ یک اثر هنری کاری است دشوار ، کاری است هم به دشواری خلق اثر . چوپان سولقانی از آپاسیوناتای بتهون وحشت می کند ، آنچه وحشت انگیز است نه آپاسیوناتا که دوری و تربیت نایافتگی ذهن و شعور چوپان سولقان است. ( شاملو )
6 - کلمات بگونه ای پنهانی در همه
کنش های ما انعکاس می یابند،
حتی در آن کنش هایی که ظاهراً هیچ
ارتباطی با زبان ندارند . ( ماریو بارگاس یوسا )
7 . متضاد یک ملت متمدن ، ملت خلاق است . (کامو)
8 - زیبا آن است که لذتی بیافریند ، رها از بهره و سود ، بی مفهوم و همگانی که چون غایتی بی هدف باشد . ( کانت )
- برای این قلم بی تردید ادبیات همه چیز است .
- باور دارم دنبال هدف و غایتی بودن خلاقیت را از مفهوم حقیقی آن خالی خواهد کرد .
... بنابراین ، چه چیز گفتن در مرتبه ای فروتر از چگونه گفتن خواهد بود .
پست الکترونیک
آرشیو وبلاگ
عناوین مطالب وبلاگ
دسترسی به مطالب پیشین
خوده‌ک 2
دکتر رضا براهنی / مرثیه
رباعی
مرغ سحر
آبان ترانه سی
سلام تبریز ...
مژدۀ صبح / غزل
سایه مقدسی
منیم آتام
سن سن یوخودا
غزل
محمد واعظی
دووار پویماسی
فرآموز
غزل
فریب
سیمین بهبهانی
میرحبیب ساهر
معلمّم
مارکز
غزل
کارگر
نلسون ماندلا
غزل برای نوذر پرنگ
در ستایش فراغت
برقص
برای خرداد
عمران صلاحی / مرا بنام کوچکم صدا بزن
غزل
مردی شبیه آفتاب - برای دکتر احمد صدر حاج سید جوادی -
سید طه موسوی انتظاری
هراس
سیاهکل
نسرین ستوده / پاس دارِ صبح
غلامحسین ساعدی - گوهر مراد -
غزلی برای صمد
علی (ع)
مشروطه
یادبود
خوده ک 1
ای وای مادرم
راز
حسین منزوی / مردی که خاکستری بود
چرا ادبیات / بارگاس یوسا
دو غزل ناتمام
پروین اعتصامی / اختر چرخ ادب
فروغ فرخ زاد / پریشادخت شعر آدمیزادان
هجرانی
همچون کوچه ای بن بست
غزل عاشورا
نوشته های پیشین
فروردین ۱۴۰۲
مرداد ۱۴۰۱
خرداد ۱۴۰۱
فروردین ۱۴۰۱
دی ۱۴۰۰
مهر ۱۴۰۰
دی ۱۳۹۸
آبان ۱۳۹۸
مهر ۱۳۹۸
آذر ۱۳۹۵
تیر ۱۳۹۵
دی ۱۳۹۴
فروردین ۱۳۹۴
دی ۱۳۹۳
آذر ۱۳۹۳
آبان ۱۳۹۳
مرداد ۱۳۹۳
تیر ۱۳۹۳
خرداد ۱۳۹۳
اردیبهشت ۱۳۹۳
فروردین ۱۳۹۳
بهمن ۱۳۹۲
دی ۱۳۹۲
آذر ۱۳۹۲
مهر ۱۳۹۲
تیر ۱۳۹۲
خرداد ۱۳۹۲
اردیبهشت ۱۳۹۲
فروردین ۱۳۹۲
اسفند ۱۳۹۱
بهمن ۱۳۹۱
دی ۱۳۹۱
شهریور ۱۳۹۱
مرداد ۱۳۹۱
خرداد ۱۳۹۱
اردیبهشت ۱۳۹۱
آرشيو
پیوندها
پایگاه تخصصی مجلات
شهر مجازی زبان و ادب فارسی
کتابخانه مجازی ادبیات
گنجور
ناطقه
ری را
غزلسرا
گوگل
ترجمه
فرهنگ لغات
BLOGFA.COM